Registratie van conservators kan de verscheidenheid van zaden in gevaar brengen

De EU-autoriteiten moeten erkennen dat conservators van zaden belangrijk zijn voor de instandhouding van rassen en hen vrijstellen van fytosanitaire (gewasbescherming) registratie. Sommige conservators in Europa hebben het bewaren van zaden al opgegeven. Zij kunnen niet langer op een legale manier zaden of ander plantaardig teeltmateriaal ter beschikking stellen, en zij willen dat ook niet illegaal doen. Toch is de instandhouding van de diversiteit van cultuurgewassen in de meeste Europese landen afhankelijk van dergelijke individuele conservators.

Met haar gewasbeschermingsverordening wil de EU de verspreiding van schadelijke organismen aan banden leggen door de gewasbeschermingsdiensten toe te staan overal naar virussen, bacteriën, schimmels of insecten te zoeken. Dat geldt ook voor tuinen van conservators die diversiteit beogen, en die via webwinkels zeldzaam plantaardig teeltmateriaal delen met belangstellenden. De EU heeft een paar jaar geleden een geavanceerd controlesysteem opgezet. Zij herziet momenteel haar regels inzake webwinkels. Daarom roepen voorvechters van diversiteit het publiek op om te helpen.

Het is niet de bedoeling van deze verordening om algemene controle te houden bij hobbytuinders. Personen die de biodiversiteit van gekweekte planten in stand houden en webwinkels gebruiken, om gelijkgestemden te bereiken, moeten zich nu echter wel laten registreren. Dit zal waarschijnlijk gevolgen hebben voor de meerderheid van de conservators in de meeste EU-landen. Geregistreerde personen en organisaties moeten aan bepaalde verplichtingen voldoen, zoals: op de hoogte zijn van de EU-regelgeving, zorgen voor traceerbaarheid en de uitroeiing mogelijk maken van planten die drager blijken te zijn van schadelijke organismen. Zij kunnen ook een erkend bedrijf betalen om dit te doen. Voor sommige planten die bijzonder gevoelig zijn voor bepaalde plagen, waaronder tomaten en bonen, moeten plantenpaspoorten worden afgegeven bij elke verkoop via de webshop.

Ondanks de goede bedoelingen - een betere gezondheid van de planten - ligt aanzienlijke schade aan de diversiteit in het verschiet. Door de geringe omzet zouden extra administratiekosten de prijs van rassenzaad aanzienlijk meer doen stijgen dan voor commercieel bulkzaad. Een kostendekkende regeling zou niet helpen, want zelfs dit betekent extra administratie. Ook een "lichtere regelgeving", zoals door sommigen wordt voorgesteld, zou niet helpen, omdat het nog steeds de registratie zou vereisen van mensen die zich bezighouden met het behoud van diversiteit. Conservators hebben noch de tijd noch het geld voor extra administratie. Zij houden de planten en eventuele schadelijke organismen reeds nauwlettend in het oog, aangezien zij geen enkele plant waarvan zij zaad hebben geoogst, willen verliezen. Alleen exploitanten met betaald personeel zijn er tot dusver in geslaagd om aan sommige wettelijke eisen te voldoen.

De diversiteit van cultuurgewassen zou maatschappelijk ontworteld raken als zij in heel Europa alleen door een handvol organisaties met betaalde krachten in stand zou worden gehouden. De lokale inzet van veel mensen voor het behoud van de diversiteit aan rassen moet een sociale beweging zijn en blijven. Er zijn veel tuinen nodig met veel mensen die het levende, plaatselijk aangepaste culturele erfgoed liefhebben, verzorgen en ontwikkelen en het doorgeven aan de volgende generatie. Wie zou zich hiervoor inzetten als er dure zaden moesten worden gekocht en aan een officiële registratieplicht moest worden voldaan?