Από την αρχή της ανθρωπότητας η παραγωγή, ο έλεγχος και η χρήση της φωτιάς αποτέλεσε καθοριστικό παράγοντα στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους. Η πρώτη ενεργειακή εποχή ξεκίνησε πριν από περισσότερα από 300.000 χρόνια, όταν η ανθρωπότητα άρχισε να χρησιμοποιεί την ενέργεια που λαμβάνεται από τη φωτιά μέσω της καύσης βιομάζας. Με τον έλεγχο αυτής της ισχυρής ενέργειας, τα ανθρώπινα όντα διαμόρφωσαν τον χώρο που καταλάμβαναν και διαμορφώθηκαν ως άτομα, σε φυσικό και γνωστικό επίπεδο, καθώς επίσης και ως κοινωνικά όντα.
Κατά τη νεολιθική περίοδο, η φωτιά ήταν καθοριστική για τη δημιουργία και την εξάπλωση των κτηνοτροφικών κοινωνιών και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση των τοπίων της Ευρώπης. Οι παραδοσιακές, αγροτικές, ιθαγενείς ή αυτόχθονες πυρκαγιές συνυπάρχουν με τις φυσικές πυρκαγιές από την εποχή της ανθρώπινης κατοίκησης της ευρωπαϊκής ηπείρου. Οι πυρκαγιές που σχετίζονται με τις παραδοσιακές κοινότητες δημιούργησαν ένα ετερογενές τοπίο. Στις κοινωνίες που είναι γνωστές ως παραδοσιακές, αγροτικές και αυτόχθονες, οι πατρογονικές χρήσεις της φωτιάς συνεχίζονται για ποικίλους σκοπούς: ανανέωση βοσκοτόπων, αποψίλωση δασών για να ανοίξουν νέες βοσκήσιµες εκτάσεις και να φυτευτούν γεωργικές καλλιέργειες, ενθάρρυνση και διευκόλυνση του κυνηγιού, διαχείριση της βιοµάζας και µείωση της καύσιµης ύλης, τόνωση της καρποφορίας, έλεγχος παρασίτων και ασθενειών, έλεγχος άγριων ζώων, επέκταση οικιστικών περιοχών ή για πολιτιστικούς και τελετουργικούς σκοπούς.
Με την πάροδο των αιώνων, αν και οι χρήσεις αυτές της φωτιάς είχαν ως σκοπό τη διατήρηση ενός συστήματος διαβίωσης για τις ανθρώπινες κοινότητες, προσέφεραν επίσης οφέλη για τη διατήρηση της βιοποικιλότητας καθώς και τη διατήρηση των τοπίων. Η φωτιά μπορεί να διαδραματίσει αρνητικό ή θετικό ρόλο για τις ανθρώπινες κοινότητες και τα οικοσυστήματα, ανάλογα με το πώς, πότε και πού εμφανίζεται.
Με την έναρξη της βιομηχανοποίησης στην Ευρώπη από τον 18ο αιώνα και μετά, ξεκίνησε σταδιακά μια διαδικασία κοινωνικοοικονομικών αλλαγών που είχαν ισχυρό αντίκτυπο στις αγροτικές περιοχές, όπως η μετανάστευση του αγροτικού πληθυσμού προς τα αστικά κέντρα, η μηχανοποίηση της γεωργίας, η εντατικοποίηση της αγροτικής παραγωγής, η εισαγωγή ανόργανων λιπασμάτων και οι αλλαγές στα ιδιοκτησιακά καθεστώτα (ιδιωτικοποίηση της κοινοτικής γης). Οι νέες κοινωνίες, κατά βάση αστικές και αστικοποιημένες, επηρεάζουν έντονα τις αγροτικές περιοχές, προκαλώντας τον αποκλεισμό της φωτιάς από το τοπίο, γεγονός που έχει αλλοιώσει τη σημασία της ανθρωπογενούς φωτιάς στις οικολογικές διεργασίες των οικοσυστημάτων που είναι προσαρμοσμένα και εξαρτώνται από τη φωτιά.
Από τη δεκαετία του 1970 και έπειτα, με την υιοθέτηση της εκπαίδευσης της προδιαγεγραμμένης πυρκαγιάς που εφαρμόζεται στις ΗΠΑ, η φωτιά επανήλθε στα ευρωπαϊκά δάση ως εργαλείο διαχείρισης της καύσιμης ύλης, η λεγόμενη προδιαγεγραμμένη πυρκαγιά ή τεχνιτή πυρκαγιά (ελεγχόμενη πυρκαγιά στην Πορτογαλία), η οποία προωθήθηκε κυρίως από κρατικούς φορείς με επιρροή στη διαχείριση των δασών και την καταπολέμηση των πυρκαγιών.
Οι σωρευτικές αλλαγές που έχουν λάβει χώρα στις αγροτικές περιοχές των ευρωπαϊκών εδαφών έχουν οδηγήσει σε δασικές πυρκαγιές οι οποίες συμπεριφέρονται πλέον διαφορετικά από το παρελθόν, με συνδυασμό της κλιματικής αλλαγής (υπερθέρμανση του πλανήτη και αλλαγές στα πρότυπα βροχοπτώσεων) και των αλλαγών στο τοπίο (κατακερματισμός, εγκατάλειψη αρχαίων πρακτικών και χρήσεων γης), οι οποίες έχουν επιδεινωθεί μετά την πρώτη βιομηχανική επανάσταση.
Μέσα σε μόλις δύο αιώνες καταστράφηκε ένα ολόκληρο σύνθετο προγονικό σύστημα, το οποίο συντηρούνταν από πρακτικές οι οποίες αναπτύχθηκαν κατά τη νεολιθική περίοδο, βασισμένες στην ισορροπημένη διαχείριση των πόρων, όπου η φωτιά αποτελούσε το εγκάρσιο εργαλείο για τους πιο διαφορετικούς σκοπούς, προωθώντας τη διατήρηση των τοπίων.
Στην παρούσα φάση, οι περίοδοι δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη γίνονται όλο πιο μακρές και πιο έντονες και επηρεάζουν σταδιακά ολόκληρη την ευρωπαϊκή επικράτεια. Σε αυτό το σημερινό πλαίσιο αλλαγών υπάρχει η επιτακτική ανάγκη να επιστρέψει η φωτιά στο τοπίο, ως ένας τρόπος μετριασμού των επιπτώσεων των μεγάλων και καταστροφικών πυρκαγιών που πλήττουν την επικράτεια κάθε χρόνο.
Η επαναφορά των παραδοσιακών γνώσεων και πρακτικών που σχετίζονται με τις πυρκαγιές καθίσταται σημαντική στρατηγική για την προσαρμογή στις απειλές που θέτουν οι πυρκαγιές. Επομένως, είναι ζωτικής σημασίας η επαναφορά της προδιαγεγραμμένης πυρκαγιάς (παραδοσιακής ή τεχνικής) στη διαχείριση των εδαφών, των οικοτόπων και των πόρων των αγροτικών κοινοτήτων και η αύξηση της ανθεκτικότητας των ευρωπαϊκών τοπίων στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και στους πιθανούς κινδύνους που απορρέουν από αυτήν.